دو. حجاب برتر
هر چیزی و هر كاری دارای مراتب عالی، متوسط و ضعیف است و مرتبه عالی آن نیز دارای درجاتی میباشد. حجاب نیز از این امر مستثنا نیست. حَد متوسط و لازم و ضروری آن همان است كه بدن به هر وسیله از نامحرمان (جز مقداری كه استثنا شده) پوشیده باشد؛ ولی مراتب عالی آن این است كه علاوه بر پوشش مناسب توسط چادر كه بهترین پوشش و حجاب است، 2 نكات ریز دیگری نیز مراعات شود كه در ذیل به آنها اشاره میشود:
1. در معرض دید نباشد
از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده كه رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: «اَخْبِرُونِیای شَیی ءٍ خَیرٌ لِلنِّساءِ فَقالَتْ فاطِمَةُعلیها السلام أَنْ لا یرَینَ الرِّجالَ وَلا یراهُنَّ الرِّجالُ فَأُعْجِبَ النَّبِی صلی الله علیه وآله وَقالَ اِنَّ فاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّی؛ 3 به من بگویید كه چه چیزی برای زنان بهتر است؟ [مردم هر كدام جوابی دادند كه پذیرفته نشد. خبر به فاطمه زهراعلیها السلام رسید.] پس فاطمه علیها السلام فرمود: [بهترین چیز برای زنان این است] كه مردان [نامحرم] را نبینند و مردان نیز آنان را نبینند. پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله خوشحال شد [و جواب او را پسندید] و فرمود: به راستی فاطمه پاره تن من است.»
2. حتی از نابینا
شخص نابینایی وارد خانه حضرت فاطمه زهراعلیها السلام شد. در این هنگام، حضرت خود را پوشاند. پیامبرصلی الله علیه وآله به او فرمود: چرا خود را پوشاندی، در حالی كه آن نابینا تو را نمیبیند؟ حضرت فاطمه زهراعلیها السلام در پاسخ عرض كرد: «اِنْ لَمْ یكُنْ یرانی فَاِنِّی اَراهُ وَهُوَ یشَمُّ الرِّیحَ؛ 4 اگر نابینا مرا نمیبیند، ولی من كه او را میبینم و وی بو [ی مرا] استشمام میكند.»
3. نزدیكترین حالت به خدا
حضرت فاطمه زهراعلیها السلام در پاسخ به رسول خداصلی الله علیه وآله كه پرسیده بود: زن در چه حالتی به خدا از همه نزدیكتر است؟ اظهار داشت: «اَدْنی ما تَكُونُ مِنْ رَبِّها اَنْ تَلْزَمَ قَعْرَ بَیتِها؛ 5 هنگامی كه زن در خانه میماند، از همه حالات به پروردگارش نزدیكتر است.»
4. پوششهای احتیاطی
علی علیه السلام فرمود: «در یك روز ابری و بارانی خدمت رسول خداصلی الله علیه وآله در بقیع نشسته بودیم. زنی در حالی كه بر الاغی سوار بود، بر ما گذشت. ناگهان دست حیوان در گودی فرو رفت و زن از پشت حیوان به زمین افتاد. پیامبرصلی الله علیه وآله صورتش را برگرداند. اصحاب عرض كردند:ای رسول خدا! این زن شلوار پوشیده بود [لذا جایی از بدنش آشكار نگردید] . پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله سه مرتبه فرمودند: خدایا! زنانی را كه شلوار میپوشند، مورد لطفت قرار بده! سپس فرمودند:ای مردم! از شلوار استفاده كنید كه پوشش بهتری است و هنگام خارج شدن از منزل، به وسیله شلوار زنانتان را [از نگاه نامحرم] حفظ كنید.» 6
5. از پشت پرده جواب بگویید
قرآن كریم میفرماید: «وَاِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ»؛ 7 «چون از زنان پیغمبر متاعی خواستید، از پس پرده بخواهید!»
خوب است زنان با ایمان نیز با مردان نامحرم از پشت پرده سخن بگویند.
از امام خمینی رحمه الله دو مسئله سؤال شد كه:
1. حدود حجاب اسلامی برای بانوان چیست و آیا برای این منظور، پوشیدن لباس بلند آزاد و شلوار و روسری كفایت میكند؟ اصولاً چه كیفیتی در لباس و پوشش زن در برابر افراد نامحرم باید رعایت شود؟
آن بزرگوار جواب داد: «واجب است تمام بدنِ زن به جز قرص صورت و دستها تا مچ از نامحرم پوشیده شود و لباس مذكور اگر مقدار واجب را بپوشاند، مانع ندارد؛ ولی پوشیدن چادر بهتر است و از پوشیدن لباسهایی كه توجه نامحرم را جلب میكند، باید اجتناب شود.» 8
2. با توجه به فرمایش حضرت امام كه فرموده اند: «باید از لباسهایی كه جلب توجه میكند، اجتناب نمایند.» آیا پوشیدن جوراب ضخیم بدون شلوار با این كه حجم بدن از بیرون مشخص و در بعض موارد مهیج است و یا پوشیدن كفشهایی كه در هنگام راه رفتن صدای مهیج دارد، جایز است؟
جواب: از پوشیدن هرگونه لباس مهیج باید خودداری كنند.» 9
پی نوشت:
2) احكام خانواده، عبد الرحیم موگهی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی قم، چهاردهم، 1378 ش، ص 285.
3) بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، دار الكتب الاسلامیة، ج 103، ص 239.
4) همان، ج 43، ص 91.
5) همان، ص 92.
6) میزان الحكمة، محمدی ری شهری، ج 2، ص 259.
7) احزاب / 53.
8) احكام دختران، محمد وحیدی، انتشارات عصمت، اوّل، 1378 ش، صص 161 - 162.
9) همان، ص 162.
منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره95.